დღეისათვის მსოფლიოში მოქმედებს 40 ათასზე მეტი კაშხალი, რომლებიც არეგულირებენ მდინარეების დინებას და ზეგავლენა ახდენენ მშრალი რეგიონების ეკონომიურ განვითარებაზე. კაშხლები აგებულია 200 მსხვილ მდინარეზე, რომლებიც კვეთენ მეზობელი ქვეყნების სახელმწიფო საზღვრებს. ამავდროულად ამ მდინარეების მესამედს არ გააჩნიათ საერთაშორისო ხელშეკრულება, რომელიც დაარეგულირებდა ამ მდინარეებიდან წყლის მოხმარებას. რამდენიმე ტრანსსაზღვრული ტიგროსის, ევფრატის, ნილოსის, იორდანის, ზამბეზის, მტკვარისა და ჭოროხის მდინარეების მაგალითზე განხილულის ამ მდინარეების აუზის ქვეყნების წარმოქმნილი პრობლემები და შემოთავაზებულია მათი გადაჭრის გზები. მოყვანილია ჩამდინარე წყლების წყალსაცავებში ჩაშვებისას გარემოსადმი მიყენებული ზარალის გაანგარიშების მეთოდიკა, რომელიც შემოთავაზებულია საერთაშორისო განხილვისათვის. ამიერკავკასიის ზოგიერთი მდინარის მაგალითზე ნაჩვენებია, რომ გარემოსადმი მიყენებული ზარალის არა სწორმა შეფასებამ შეიძლება ტრანსსაზღვრული მდინარეების მეზობელი ქვეყნები ეკოლოგიური პრობლემების წინაშე დააყენოს.

არტერიული ჰიპერტენზიის გამოსავლენად აუცილებელია არტერიული წნევის გაზომვის დროს წარმოქმნილი მეთოდიკური სიძნელეების გადალახვა, როგორიცაა: 1. წნევათა ასიმეტრია; 2. აუსკულტაციური ჩავარდნა; 3. თეთრი ხალათის ჰიპერტენზია; 4. უსასრულო დიასტოლური ტონი; 5. სისტოლური ფსევდოჰიპერტენზია იზოლირებული სისტოლური ჰიპერტენზიის დროს; 6. არტერიული წნევის ზუსტი გაზომვის სიძნელეებს ქმნის, აგრეთვე, მოციმციმე არიტმია, ხშირი ექსტრასისტოლია და არასრული მეორე ხარისხის ატრიოვენტრიკულური ბლოკადა.
არტერიული ჰიპერტენზიის ეფექტური პრევენციის და პოტენციალურ „ჰიპერტონიკთა“ გამოვლენის მიზნით საჭიროა ჰარისონის სინჯის გამოყენება.
არტერიული ჰიპერტენზიის ხარისხის შესაფასებლად და ადეკვატური მკურნა-ლობის დანიშვნის მიზნით აუცილებელია არტერიული წნევის სადღეღამისო მონიტო-რინგი და ცირკადული რიტმების გათვალისწინება (dipper, non dipper, night-peaker, over-diper). თითოეულ შემთხვევაში საჭიროა შესაბამისი პრეპარატების შესაფერის დროს დანიშვნა!
ჰიპოტენზიური მკურნალობის დროს პრეპარატების და მათი დოზირების შერჩევის ერთ-ერთი კრიტერიუმი საშუალო არტერიული წნევის გამოანგარიშება უნდა იყოს, რაც, სამწუხაროდ, თერაპიულ პრაქტიკაში ძალზე იშვიათად გამოიყენება, მიუხედავად იმისა, რომ გამოთვლა ძალზე ადვილია: დიასტოლურ წნევას პლუს პულსური წნევის მესამედი!
ყველა ამ საკითხის ირგვლივ ნაშრომში მოცემულია კონკრეტული პრაქტიკული რეკომენდაციები.

გულის იშემიური დაავადება სიკვდილიანობის ერთ-ერთ ხშირ მიზეზს წარმოადგენს. პირველად ჯანდაცვაში ადრეულ ეტაპზე დაავადების სწორი შეფასება, დიაგნოსტირება განსაზღვრავს დაავადების გამოსავალს.

სტენოკარდია ვლინდება ტკივილებით მკერდის ძვლის უკან, ირადიაციით მარცხენა მხარში, ქვედა ყბაში, ეპიგასტრიუმში, ზოგჯერ ჰაერის უკმარისობით ან რითმის მოშლით.